Tabletki „dzień po” – skuteczne rozwiązanie dla kobiet w nagłych sytuacjach

Tabletki „dzień po” to środki antykoncepcyjne, które zawierają progestagen (hormon podobny do progesteronu), który działa jako inhibitor owulacji, co uniemożliwia zapłodnienie lub implantację jaja zapłodnionego w macicy. Są one stosowane w przypadku niezabezpieczonego stosunku lub gdy zabezpieczenie zawiodło, a ich skuteczność zależy od czasu podjęcia po stosunku.

Tabletka „dzień po” – czym jest i jak działa?

Tabletki „dzień po” to preparaty antykoncepcyjne, które zawierają progestagen, hormon podobny do naturalnego progesteronu. Ich działanie polega na hamowaniu lub opóźnieniu owulacji, co uniemożliwia zapłodnienie komórki jajowej przez plemniki. Dodatkowo, tabletki te mogą wpływać na śluz szyjkowy oraz na błonę śluzową macicy, utrudniając ruchliwość plemników. Tabletki „dzień po” są stosowane w przypadku niezabezpieczonego stosunku lub gdy zabezpieczenie zawiodło, i powinny być przyjęte jak najszybciej po stosunku.

Jak prawidłowo i kiedy należy zastosować tabletkę „dzień po”?

Tabletki „dzień po” powinny być stosowane jak najszybciej po stosunku, najlepiej w ciągu 24 godzin, aby były skuteczne. Jeśli minęło więcej niż 24 godziny, nadal można je przyjąć, ale skuteczność będzie niższa. Maksymalny czas, w którym można stosować tabletki „dzień po”, to 72 godziny po stosunku.

Wskazania do zażycia tabletki „dzień po” to m.in.:

• wypadnięcie krążka domacicznego,
• pęknięcie lub zsunięcie prezerwatywy,
• odklejenie plastra antykoncepcyjnego,
• nieprawidłowe przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych
• brak zabezpieczenia
• gwałt

Tabletkę „dzień po” należy przyjąć doustnie, popijając ją wodą. Zazwyczaj stosuje się jedną tabletkę, ale w zależności od preparatu, może być to dawka podzielona na dwie tabletki, które należy przyjąć w ciągu 12 godzin. Po zażyciu tabletki „dzień po” zaleca się stosowanie dodatkowych metod antykoncepcyjnych, takich jak prezerwatywy, przez okres 7-10 dni.

Co może osłabić działanie tabletki „dzień po”?

Niektóre czynniki mogą osłabić skuteczność tabletki „dzień po”. Oto niektóre z nich:

• Czas od stosunku – im dłużej minęło od stosunku, tym mniejsza skuteczność tabletki „dzień po”.
• Waga – niektóre badania sugerują, że tabletki „dzień po” mogą być mniej skuteczne u kobiet o wadze powyżej 75 kg.
• Leki – niektóre leki mogą wpływać na metabolizm tabletek „dzień po”, co może osłabić ich skuteczność. Należą do nich leki przeciwpadaczkowe, leki przeciwgrzybicze i niektóre antybiotyki.
• Wymioty i biegunka – wymioty i biegunka mogą wpłynąć na wchłanianie tabletki „dzień po” i osłabić jej skuteczność.
• Spożycie alkoholu – spożycie alkoholu może wpłynąć na skuteczność tabletki „dzień po” poprzez osłabienie organizmu i zwiększenie ryzyka wymiotów i biegunki.

Skutki uboczne tabletki „dzień po” – jakie są?

Tabletki „dzień po” mogą powodować pewne skutki uboczne, chociaż zazwyczaj są one łagodne i przemijające. Oto niektóre z możliwych skutków ubocznych:

• Bóle głowy
• Bóle brzucha
• Nudności i wymioty
• Zawroty głowy
• Zmęczenie
• Nadmierny lub niewystarczający krwawienie miesiączkowe
• Wrażliwość piersi

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepokojące lub ciężkie skutki uboczne, takie jak trudności w oddychaniu, skurcze brzucha, utrata przytomności lub problemy z widzeniem, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Tabletki „dzień po” i przeciwwskazania do ich zastosowania

Tabletki „dzień po” są ogólnie bezpieczne i skuteczne, jednak nie są odpowiednie dla każdej kobiety. Przeciwwskazania do stosowania tabletek „dzień po” obejmują:

• Ciąża – Tabletki „dzień po” nie są skuteczne w przypadku już istniejącej ciąży.
• Nadwrażliwość na lek – Osoby, które są uczulone na składniki tabletki, nie powinny stosować tego leku.
• Niewyrównane choroby przewlekłe – Osoby z ciężkimi chorobami serca, chorobą wątroby, cukrzycą lub innymi chorobami przewlekłymi, powinny skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem tabletki „dzień po”.
• Lekarstwa – Tabletki „dzień po” mogą oddziaływać na działanie innych leków, dlatego należy zawsze poinformować lekarza lub farmaceutę o przyjmowanych lekach.
• Okres karmienia piersią – Tabletki „dzień po” nie powinny być stosowane podczas karmienia piersią bez konsultacji z lekarzem.
• Młodsze niż 16 lat – W niektórych krajach wiek minimalny, w którym można kupić tabletki „dzień po”, wynosi 16 lat.

Zawsze przed zastosowaniem tabletki „dzień po” należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby upewnić się, że nie ma przeciwwskazań do jej stosowania.

Tabletka „dzień po” – gdzie kupić i kto może wypisać receptę?

W większości krajów tabletki „dzień po” są dostępne wyłącznie na receptę, więc w celu ich nabycia należy udać się do lekarza lub apteki, która jest uprawniona do ich sprzedaży. Jeśli chcesz uzyskać receptę na tabletki „dzień po”, możesz skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub ginekologiem. W niektórych krajach farmaceuci mogą również przepisać tabletki „dzień po” bez wizyty u lekarza, ale wymagają one wtedy wcześniejszej konsultacji i wypełnienia ankiety zdrowotnej.

Ile kosztuje tabletka „dzień po”?

W Polsce tabletki „dzień po” są dostępne wyłącznie na receptę i kosztują zazwyczaj od 30 do 70 złotych za opakowanie. Ceny mogą się różnić w zależności od regionu oraz od apteki, w której są sprzedawane. W niektórych przypadkach tabletki „dzień po” mogą być refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co oznacza, że pacjenci mogą je otrzymać bezpłatnie lub za niewielką opłatą.

Czy lekarz lub farmaceuta może odmówić wydania tabletki „dzień po” ?

W zależności od kraju i prawa lokalnego, lekarz lub farmaceuta może mieć prawo odmówić wydania tabletki „dzień po” w pewnych okolicznościach. Na przykład, w niektórych krajach farmaceuci mogą odmówić wydania tabletki „dzień po” z powodów moralnych lub religijnych. W innych przypadkach, lekarz lub farmaceuta może odmówić wydania tabletki, jeśli uważa, że nie jest to odpowiednie lub bezpieczne dla pacjenta.

Warto jednak pamiętać, że tabletki „dzień po” są legalnym i powszechnie stosowanym środkiem antykoncepcyjnym, który powinien być dostępny dla każdej kobiety w przypadku nagłej potrzeby. Jeśli lekarz lub farmaceuta odmawia wydania tabletki „dzień po”, zaleca się skontaktowanie się z innym lekarzem lub apteką.

Źródło:

1. „Tabletki po stosunku” – poradnik dla pacjentów, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, 2018.