Transplantacja jest dziedziną która zajmuje się przeszczepianiem narządów. Transplantacja potocznie zwana przeszczepem specjalizuje się w pobieraniu zdrowych,tkanek, narządów a także komórek od dawcy i wszczepieniu czyli umieszczeniu w specjalnie przygotowanym miejscu u biorcy. Przeszczep ma na celu przywrócenie prawidłowych funkcji naszego ciała. Takimi zabiegami zajmuje się medycyna transplantologiczna.

Rodzaje przeszczepów

W transplantologii wyróżniamy następujące rodzaje przeszczepów:

Natomiast przeszczepy możemy podzielić w następujący sposób:

  • autogeniczny
  • izogeniczny
  • allogeniczny
  • ksenogeniczny

W ostatnim czasie medycyna transplantologiczna rozwija się bardzo prężnie. Mamy możliwość wykonaniu przeszczepu skóry a także włosów. Coraz częściej spotykamy się z ciężką ale pozytywną decyzją rodziny w związku z pobraniem narządów od osoby zmarłej. Jest to trudna decyzja, ale bardzo ważna i szczególnie doceniona przez osobę, która czeka na swoją szansę np na serce. Zdecydowana większość przeszczepów pochodzi od osób zmarłych, ale pamiętajmy że również jako osoby zdrowe i żyjące możemy pomóc i zgłosić się do odpowiedniej instytucji w celu oddania np: szpiku. Wystarczy wykonać kilka badań, wypełnić kilka formularzy i poświęcić trochę swojego czasu. Istnieje również możliwość, napisania oświadczenia swojej woli. Takie oświadczenie wystarczy nosić w portfelu, torebce, plecaku. Po śmierci ma ono charakter informacyjny, jednak pamiętaj o tym aby poinformować o swojej woli rodzinę i najbliższych.

Transplantacja narządów

Transplantacja narządów jest metodą leczenia ratującą życie i zdrowie pacjentów. Stosuje się ją w przypadku schyłkowej niewydolności organów, takich jak nerki, serce, wątroba, płuca, trzustka, jelita. Leczenie to umożliwia powrót do zdrowia około 1-1,5 tysiącom osób w skali roku.

Poważne i nieodwracalne uszkodzenia narządów mogą występować od urodzenia, np. w wyniku wad genetycznych, a także na skutek silnego urazu czy wyniszczającej choroby. W wielu przypadkach jedyną skuteczną formą terapii jest przeszczep określonego narządu. O jego potrzebie decyduje lekarz, który zgłasza pacjenta do wyspecjalizowanego ośrodka transplantacyjnego, w którym chory jest poddawany specjalnym badaniom kwalifikującym, a następnie zgłaszany do Krajowej Listy Osób Oczekujących na Przeszczepienie.

Możliwość przeszczepienia organów jest warunkowana wieloma czynnikami. Do najważniejszych z nich należą niewykluczające się wzajemnie grupy krwi dawcy i biorcy, a także stopień zgodności pomiędzy antygenami zgodności tkankowej (HLA, z ang. Human Leukocytes Antigens), które mogą wpływać na proces odrzucenia przeszczepu. Antygeny te znajdują się w białych ciałkach krwi i są różne dla każdego człowieka, z wyjątkiem bliźniaków jednojajowych. Do innych ograniczeń należą m.in. ogólny stan zdrowia chorego czy też rozmiary ciała dawcy i biorcy.

Transplantacja w Polsce

Wykorzystywane w transplantologii narządy pochodzą głównie od dawców zmarłych. Jedynie nerki i fragmenty wątrób mogą być pobierane od dawców żywych, lecz odsetek tego rodzaju pobrań jest stosunkowo niewielki. Szacuje się, że na świecie co czternaście minut kolejna osoba jest kwalifikowana do zabiegu, a codziennie piętnaście osób umiera nie mogąc się doczekać przeszczepu.

Transplantacja czyli dawca i biorca

Organy pobierane od dawców zmarłych odgrywają kluczową rolę w ratowaniu ludzkiego życia. Rozpoznanie potencjalnego dawcy wiąże się z przeprowadzeniem szeregu specjalistycznych testów, pozwalających na stwierdzenie śmierci mózgowej, czyli stanu, w którym w mózgu nie występują już żadne funkcje życiowe. Śmierć mózgowa jest nieodwracalna, a osoba w takim stanie jest uznana za zmarłą, mimo że jej ciało może funkcjonować z pomocą aparatury medycznej. Do śmierci mózgu dochodzi najczęściej wskutek jego rozległych uszkodzeń (głównie pnia mózgu) i zatrzymania dopływu krwi dłuższym niż kilka minut. Po rozpoznaniu śmierci mózgowej, co następuje najczęściej, gdy brak dopływu krwi do mózgu przekracza 10-12 godzin, i przy braku przeciwwskazań zdrowotnych, lekarze kwalifikują zmarłego do operacji pobrania organów. Szacuje się, że narządy jednego dawcy mogą uratować lub przedłużyć życie siedmiu osobom.

Należy podkreślić, że w Polsce obowiązuje zasada domniemanej zgody na pobranie,co reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2006 roku. Oznacza to, że można pobrać organy od zmarłej osoby, jeśli nie wyraziła ona sprzeciwu (osobiście lub listownie) w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów. W praktyce decyzja ta jest zawsze konsultowana z rodziną.

Comments are closed.