Czym jest słoniowacizna? Przyczyny, objawy, leczenie

Słoniowacizną nazywamy obrzęk tkanek, który spowodowany jest zastojem limfy. Taki obrzęk powstaje wskutek wad wrodzonych lub uszkodzenia bądź zaczopowana pni chłonnych, które odpowiedzialne są za odprowadzanie limfy. Obrzęk ten jest na tyle poważny, że może doprowadzić nawet do amputacji kończyn.

Czym jest słoniowacizna?

Słoniowacizna, którą również nazywa się słoniowatością lub elefantiazą, to obrzęk limfatyczny ostatniego stopnia. Powodem takiego obrzęku są zaburzenia w odpływie chłonki, która wytwarzana jest przez węzły chłonne. Słoniowacizna jest chorobą, która może mieć podłoże zarówno wrodzone oraz nabyte.

Działanie chłonki polega na pochłanianiu zbędnych substancji z tkanek, takich jak np. białka. Jednak gdy naczynia limfatyczne ulegną uszkodzeniu, owe substancje nie zostają usunięte. Zostają one wśród tkanek, między komórkami, co ma negatywny wpływ na nasze zdrowie.

Słoniowacizna – przyczyny

Pierwotny, czyli wrodzony obrzęk limfatyczny spowodowany jest nieprawidłowym rozwojem naczyń włosowatych, a konkretnie ich braku, zbyt małej ich ilości lub wad w ich budowie. Dzieje się tak dlatego, że nieprawidłowo zbudowane naczynia włosowate nie radzą sobie z odprowadzaniem limfy. Jest ona produkowana przez węzły chłonne i zaczyna zalegać w tkankach, co powoduje ich obrzęk. Słoniowacizna może być także chorobą genetyczną o nazwie ’choroba Milroya’.

Istnieje również wtórny obrzęk limfatyczny mogący prowadzić do słoniowacizny. Spowodowany jest on także uszkodzeniem naczyń odprowadzających limfę. Doprowadzić do tego może przewlekła niewydolność żylna, czyli zastój żylny. Powstaje on na skutek wstecznego przepływu krwi w naczyniach żylnych albo ich zwężenia, ewentualnie niedrożności żył.

Jednak obrzęk limfatyczny może być także przyczyną wielu innych czynników jak np. zwichnięcia, infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych, które prowadzą do stanów zapalnych naczyń chłonnych.

Objawy słoniowacizny

Rozwój obrzęku limfatycznego jest stopniowy co prowadzi co mocnego przeciążenia naczyń limfatycznych. Jednak po czasie obrzęk przybiera zaawansowaną formę, którą jest słoniowacizna. Objawy, których można się wtedy spodziewać to m.in.:

• ogromna opuchlizna, która z czasem ciągle się powiększa
• stwardniała skóra
• grudkowate narośla
• wybrzuszenia
• tępe uczucia ciężkości
• problemy z poruszaniem kończyną
• ból, który występuje dość rzadko

Jak leczyć słoniowaciznę?

Leczenie słoniowacizny nie należy do łatwych, a jego proces może trwać nawet kilka miesięcy. Stosowane w leczeniu są m.in. specjalne kremy, które chronią skórę przed infekcjami lub podawanie leków, których zadaniem jest zmniejszenie obrzęku na danym obszarze.

Jednym ze sposobów leczenia takiego obrzęku jest drenaż limfatyczny. Jest to specjalny masaż, który może spowodować przemieszczenie się limfy z opuchniętego obszaru skóry do tej części, która funkcjonuje prawidłowo. W ten sposób odprowadzana jest chłonka.

Istnieją także bandaże oraz odzież uciskowa, dzięki którym poprawia się praca mięśni. Wspomaga to także przepływ limfy. Ostatnim, dość częstym sposobem leczenia jest rehabilitacja. Ćwiczenia zlecone przez odpowiedniego lekarza pomagają w odprowadzeniu limfy.