Mononukleoza – przyczyny, objawy, leczenie

Mononukleoza w objawach przypomina grypę, a nazywana jest inaczej chorobą pocałunków, ponieważ najłatwiej zarazić się przez pocałunek. Wywołuje ją wirus przenoszony przez ślinę – jest to choroba zakaźna. Na zakażenie najbardziej narażone są dzieci oraz nastolatki.

Mononukleoza – co to takiego?

Mononukleoza początkowo może przypominać przeziębienie/grypę – kiepsko się czujesz, pobolewa cię gardło, głowa i łamie w kościach. Mononukleozę wywołuje wirus nazwany na cześć swoich odkrywców wirusem Epsteina-Barr (w skrócie EBV) z grupy wirusów opryszczki. Najlepiej czuje się w ślinie. I to właśnie kontakt ze śliną chorego, w której aż roi się od tych zarazków, daje początek infekcji.

Objawy mononukleozy

Pierwszej objawy zwykle pojawiają się po około 30-50 dniach, dlatego łatwo zapomnieć o ewentualnej przyczynie zakażenia.

Gdy wirus dostanie się do organizmu, wnika do ślinianek i w nich zaczyna się mnożyć. Ale mija sporo czasu, zanim da o sobie znać. Pierwszym objawem, o którym wspomniano już wcześniej są typowe objawy przeziębienia/grypy (złe samopoczucie, bóle pleców, katar), lub lekkie zapalenie migdałków (podniesiona temperatura, ból gardła), które najczęściej występują u dzieci. Infekcja może mieć o wiele ostrzejszy przebieg co prowadzi do podejrzeń wystąpienia anginy (silny ból gardła, mocno powiększone migdałki z nalotem, wysoka temperatura).

Nie zawsze jednak choroba przebiega tak podstępnie. Po kilku dniach takich mylących objawów często pojawiają się te najbardziej charakterystyczne dla mononukleozy:

• wysoka gorączka, do 40°C, która przeważnie potrafi dość długo się utrzymywać – bywa, że nawet dwa tygodnie
• powiększone węzły chłonne w pachwinach, pod pachami, na szyi i pod żuchwą, – są twarde, wrażliwe na dotyk, mogą mieć wielkość fasoli, a czasem nawet włoskiego orzecha
• silny ból gardła, migdałki często są powiększone i widać na nich szary nalot, który jest przyczyną nieprzyjemnego, mdłego zapachu z ust
• pobolewania brzucha spowodowane powiększeniem śledziony, gruczołu położonego w górnej części jamy brzusznej po lewej stronie – ten objaw występuje aż u 50% chorych
• obfity katar

Ponadto zdarza się, że pojawia się też opuchlizna na powiekach, nasadzie nosa albo łukach brwiowych. Jeśli wirus zaatakuje wątrobę, występują jeszcze objawy żółtaczki.

W przypadku mononukleozy jednym z objawów, który występuje o wiele rzadziej niż pozostałe jest wysypka. Może się ona pojawić w drugim tygodniu choroby. Ma charakter plamisty lub grudkowo-plamisty, podobna jest do wysypki towarzyszącej szkarlatynie. Lokalizacją wysypki w mononukleozie jest najczęściej tułów.

UWAGA! Wirus, który raz zaatakował człowieka, zostaje w organizmie na całe życie.  Przebycie mononukleozy oznacza nabycie trwałej odporności na wirusa Epsteina-Barra. Jednak już do końca życia jest się jego nosicielem – wirus EBV pozostaje w organizmie w postaci utajonej.

Mononukleoza – leczenie

Leczenie mononukleozy zakaźnej jest długie i żmudne, a w skrajnych przypadkach wymagana jest nawet hospitalizacja. Taka potrzeba zachodzi szczególnie wtedy, gdy przyjmowane preparaty przeciwwirusowe nie przynoszą żadnej poprawy. W takiej sytuacji lekarz może zdecydować o podaniu pacjentowi sterydów. Podczas leczenia ważne jest zbicie wysokiej temperatury, przyjmowanie dużej ilości płynów oraz odpoczynek (mononukleoza to wyczerpująca dolegliwość).

Pomocna może okazać się dieta bogata w witaminy i mikroelementy. Ważne, żeby posiłki były lekkostrawne i opierały się przede wszystkim na warzywach i owocach. Chorzy na mononukleozę zakaźną często skarżą się na brak apetytu i trudności z przełykaniem, dlatego dla wielu z nich jedzenie nawet skromnych posiłków może być problemem. Pamiętajmy jednak, że bez jedzenia nie będą mieli oni siły na walkę z wirusem.

Czy da się uniknąć zakażenia?

Niestety współczesna medycyna nie opracowała jeszcze skutecznej metody na przeciwdziałanie mononukleozie. Choć prace nad szczepionką ciągle trwają, nie przyniosły jeszcze oczekiwanego efektu.

Najprostszym sposobem na zachowanie zdrowia jest dbanie o higienę i utrzymywanie kontaktów jedynie ze stałymi partnerami. Warto też pamiętać o starej zasadzie, by nie dzielić się z nikim swoją szklanką, słomką, czy szczoteczką do zębów.