Testosteron – hormon płciowy męski: rola, funkcje, oznaczenie poziomu

Testosteron to hormon płciowy męski, który jest wytwarzany głównie w jądrach i nadnerczach. Odpowiada on za rozwój męskich cech płciowych, takich jak głęboki głos, owłosienie, rozwój mięśni i kości, a także wpływa na funkcje seksualne i zachowanie.

Czym jest testosteron?

Testosteron to hormon płciowy męski, należący do grupy androgenów. W organizmie mężczyzn jest wytwarzany głównie w jądrach, a także w mniejszych ilościach w nadnerczach i korze mózgowej. U kobiet testosteron jest również obecny, ale w znacznie mniejszych ilościach, wytwarzany jest przede wszystkim w jajnikach i nadnerczach. Testosteron jest kluczowym hormonem regulującym rozwój męskich cech płciowych.

Jakie funkcje pełni testosteron?

Testosteron pełni wiele ważnych funkcji w organizmie, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Najważniejsze funkcje testosteronu to:

• Regulacja rozwoju męskich cech płciowych, takich jak rozwój mięśni, kości, owłosienie, głosu, a także tworzenie się męskiej sylwetki.
• Wpływ na funkcje seksualne, takie jak libido, erekcja, produkcja plemników oraz męskie zachowanie seksualne.
• Utrzymanie masy mięśniowej i siły, a także wpływ na metabolizm tłuszczów
• Regulacja gospodarki wapniowej i wpływ na zdrowie kości
• Wpływ na samopoczucie, nastrój i poziom energii
• Wpływ na produkcję czerwonych krwinek
• Regulacja ciśnienia krwi i funkcji serca
• Wpływ na odporność organizmu
• Wpływ na rozwój męskiego mózgu i funkcje poznawcze

Oznaczenie poziomu testosteronu – kiedy go wykonać?

Oznaczenie poziomu testosteronu może być wykonane w przypadku podejrzenia zaburzeń hormonalnych, takich jak niedobór testosteronu, a także w przypadku objawów takich jak problemy z erekcją, spadek libido, zmęczenie, depresja czy problemy z utrzymaniem masy mięśniowej. Wykonywanie badań poziomu testosteronu może być również wskazane w przypadku kobiet z nadmiernym owłosieniem, zaburzeniami cyklu menstruacyjnego lub bezpłodnością.

Badanie poziomu testosteronu powinno być wykonane w poradni endokrynologicznej lub u lekarza rodzinnego. Wymagana jest wcześniejsza konsultacja z lekarzem, który przeprowadzi wywiad medyczny i zbierze informacje na temat historii chorób pacjenta. Badanie poziomu testosteronu powinno być wykonane w godzinach porannych, kiedy poziom hormonu jest najwyższy.

Czytaj także: Jakie czynniki wpływają negatywnie na poziom testosteronu?

Wysoki i niski poziom testosteronu

Wysoki i niski poziom testosteronu może wpłynąć na funkcjonowanie organizmu i prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.

Wysoki poziom testosteronu u mężczyzn może prowadzić do wzrostu masy mięśniowej, zwiększenia siły, poprawy nastrоju oraz zwiększenia libido. Jednocześnie zbyt wysoki poziom testosteronu może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak łysienie, trądzik, skurcze serca, nadciśnienie tętnicze, a także zwiększenie ryzyka wystąpienia raka prostaty.

Niski poziom testosteronu u mężczyzn może prowadzić do problemów z erekcją, spadku libido, zmniejszenia masy mięśniowej i siły, a także prowadzić do ogólnego osłabienia organizmu i depresji. U kobiet niski poziom testosteronu może prowadzić do zaburzeń cyklu menstruacyjnego, bezpłodności, zmniejszenia masy mięśniowej, zwiększenia masy tłuszczowej oraz depresji.

W przypadku podejrzenia problemów z poziomem testosteronu zawsze należy skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić odpowiednie badania. Leczenie niskiego lub wysokiego poziomu testosteronu zależy od przyczyny problemu i może polegać na zmianie stylu życia, suplementacji, farmakoterapii lub terapii hormonalnej.

Jakie są normy testosteronu?

Normy testosteronu różnią się w zależności od wieku, płci i metodologii badania. Oto przybliżone normy dla dorosłych mężczyzn i kobiet:

• U mężczyzn: 300-1000 ng/dL (nanogramów na decylitr krwi)
• U kobiet: 15-70 ng/dL

Należy jednak pamiętać, że normy te mogą się różnić w zależności od laboratorium i metodyki badania. Dodatkowo, poziom testosteronu u mężczyzn może ulegać zmianom w zależności od czasu dnia, wieku i ogólnego stanu zdrowia.

Testosteron – czy dieta i ćwiczenia mają wpływ na jego zawartość w organizmie?

Tak, dieta i ćwiczenia mogą mieć wpływ na poziom testosteronu w organizmie.

Dieta bogata w białko, tłuszcze nienasycone i mikroelementy, takie jak cynk, magnez i witamina D, może pomóc w utrzymaniu prawidłowego poziomu testosteronu. Z kolei dieta bogata w węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym i nasycone tłuszcze może prowadzić do obniżenia poziomu testosteronu.

Ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza trening siłowy, mogą zwiększać poziom testosteronu u mężczyzn. Z kolei nadmierna aktywność fizyczna, szczególnie w przypadku sportów wytrzymałościowych, może prowadzić do obniżenia poziomu testosteronu.

W każdym przypadku jednak należy pamiętać, że wpływ diet i ćwiczeń na poziom testosteronu jest złożony i zależy od wielu czynników, takich jak wiek, płeć, stan zdrowia, intensywność treningu i styl życia. Dlatego przed wprowadzeniem zmian w diecie i planie treningowym zawsze warto skonsultować się z dietetykiem.

Testosteron – ciekawostki

• Testosteron jest nazywany „hormonem męskości„, ale występuje także u kobiet, chociaż w znacznie mniejszych ilościach.
• Poziom testosteronu u mężczyzn osiąga szczyt około 20-30 lat, a następnie zaczyna stopniowo spadać wraz z wiekiem.
• U kobiet poziom testosteronu może wzrosnąć w okresie menopauzy, co może prowadzić do objawów takich jak trądzik, zwiększone owłosienie, utrata masy kostnej i zmiany nastroju.
• Testosteron był pierwszym hormonem sterydowym, który został odkryty i zidentyfikowany w 1935 roku.
• Testosteron jest również stosowany w terapii zastępczej u mężczyzn z niedoborem testosteronu, co może pomóc w poprawie funkcji seksualnych, masy mięśniowej i samopoczucia.

Źródło:

1. Testosteron – co to jest? jaka jest norma? – Medicta.pl