TURT – na czym polega zabieg przezcewkowej resekcji guza pęcherza?

Rak pęcherza moczowego to jeden z najczęściej występujących nowotworów układu moczowego, szczególnie u mężczyzn po 60. roku życia. Jedną z podstawowych metod jego leczenia jest zabieg TURT, czyli przezcewkowa resekcja guza pęcherza. To małoinwazyjna procedura urologiczna, która pozwala usunąć zmianę nowotworową bez konieczności otwierania jamy brzusznej. Wczesne wykrycie choroby i szybkie wdrożenie leczenia znacząco zwiększają szanse na całkowite wyleczenie.

Czym jest TURT i kiedy stosuje się ten zabieg?

TURT (ang. Transurethral Resection of Tumor) to zabieg endoskopowy, polegający na usunięciu guza pęcherza moczowego przez cewkę moczową. Wykonuje się go w przypadkach, gdy zmiana nowotworowa jest ograniczona do błony śluzowej lub ściany pęcherza i nie nacieka głębszych struktur.

Najczęstszym wskazaniem do przeprowadzenia TURT jest rak pęcherza moczowego o wczesnym stopniu zaawansowania (Tis, Ta, T1). Procedurę stosuje się również w celu diagnostycznym – pobrany materiał tkankowy trafia do badania histopatologicznego, które pozwala określić typ i agresywność nowotworu.

Zabieg może być wykonywany jednorazowo lub powtarzany w przypadku nawrotów. Często stanowi też pierwszy etap leczenia, po którym wdraża się leczenie uzupełniające, takie jak wlewki dopęcherzowe z cytostatykami lub immunoterapia (np. preparatem BCG).

Jak przebiega przezcewkowa resekcja guza pęcherza krok po kroku?

Zabieg TURT przeprowadza się w znieczuleniu podpajęczynówkowym lub ogólnym. Pacjent przez cały czas leży w pozycji litotomijnej (na plecach, z nogami uniesionymi).

1. Wprowadzenie resektoskopu – przez cewkę moczową lekarz wprowadza specjalne narzędzie zakończone pętlą elektryczną i kamerą.
2. Lokalizacja guza – dzięki kamerze obraz z wnętrza pęcherza jest widoczny na monitorze, co umożliwia precyzyjne zlokalizowanie i ocenę zmiany.
3. Usunięcie guza – chirurg wycina guz wraz z marginesem zdrowej tkanki, wykorzystując energię elektryczną do cięcia i koagulacji.
4. Pobranie materiału do badania histopatologicznego – wycięta tkanka trafia do laboratorium, gdzie patolog określa rodzaj i stopień złośliwości nowotworu.
5. Koagulacja i kontrola krwawienia – na koniec miejsce po guzie zostaje dokładnie zabezpieczone, aby uniknąć krwawienia.

Po zakończeniu zabiegu do pęcherza zakłada się cewnik, który umożliwia odpływ moczu oraz przepłukiwanie pęcherza w celu usunięcia resztek tkanek i ewentualnych skrzepów.

W wyspecjalizowanych ośrodkach, takich jak Szpital Carolina, zabieg wykonywany jest z użyciem nowoczesnych resektoskopów z kamerą HD, co zapewnia precyzję cięcia i minimalizuje ryzyko powikłań.

Jak przygotować się do zabiegu TURT?

Przed zabiegiem konieczne jest wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych (morfologia, koagulogram, kreatynina, badanie ogólne moczu) oraz badań obrazowych, takich jak USG pęcherza i układu moczowego. U pacjentów z chorobami współistniejącymi (np. nadciśnieniem, cukrzycą, chorobami serca) wymagane może być dodatkowe przygotowanie i konsultacja anestezjologiczna.

Na kilka dni przed planowanym zabiegiem pacjent powinien:

• unikać leków rozrzedzających krew (np. aspiryny, klopidogrelu),
• stosować lekkostrawną dietę i pić dużo wody,
• w dniu operacji być na czczo,
• poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i alergiach.

Bezpośrednio przed zabiegiem konieczne jest opróżnienie pęcherza moczowego. Czasami podaje się również antybiotyk profilaktyczny, by zapobiec zakażeniu dróg moczowych.

Rekonwalescencja po TURT – czego można się spodziewać?

Po zabiegu pacjent zazwyczaj pozostaje w szpitalu przez 1-3 dni. Przez pierwsze godziny po operacji pęcherz jest przepłukiwany jałowym roztworem, co pomaga zapobiec tworzeniu się skrzepów. Cewnik usuwa się zwykle po 1-2 dniach, kiedy mocz staje się przejrzysty.

W pierwszych dniach po zabiegu mogą wystąpić:

• lekkie pieczenie podczas oddawania moczu,
• częstsze parcie na pęcherz,
• niewielka domieszka krwi w moczu.

Objawy te są normalne i ustępują w ciągu kilku dni. Przez około 2 tygodnie po zabiegu należy unikać wysiłku fizycznego, dźwigania i długiego siedzenia. Wskazane jest picie dużej ilości wody, by wypłukać drogi moczowe.

Ważnym elementem rekonwalescencji jest kontrola urologiczna. Po otrzymaniu wyniku histopatologicznego lekarz decyduje o dalszym postępowaniu – czy konieczne jest leczenie uzupełniające, czy wystarczą regularne kontrole i badania cystoskopowe.

Jakie są możliwe powikłania po TURT i jak ich uniknąć?

Zabieg TURT jest uznawany za bezpieczny i skuteczny, ale jak każda procedura medyczna może wiązać się z pewnymi powikłaniami. Najczęstsze z nich to:

• krwiomocz utrzymujący się przez kilka dni po zabiegu,
• zakażenie dróg moczowych,
• chwilowe zatrzymanie moczu z powodu obrzęku śluzówki,
• rzadziej – perforacja ściany pęcherza (niewielkie uszkodzenie podczas resekcji),
• w odległym czasie – zwężenie cewki moczowej w miejscu wprowadzenia narzędzia.

Ryzyko wystąpienia powikłań można zmniejszyć poprzez odpowiednie przygotowanie pacjenta, stosowanie nowoczesnego sprzętu oraz właściwą opiekę pooperacyjną. Dlatego tak istotne jest, by zabieg wykonywał doświadczony zespół urologiczny w specjalistycznym ośrodku.

W Szpitalu Carolina zabiegi TURT wykonywane są w oparciu o aktualne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Urologicznego, z użyciem nowoczesnych resektoskopów i aparatury endoskopowej. Dzięki temu procedura jest precyzyjna, a ryzyko powikłań minimalne.