Komórki rakowe – czym są i jak powstają?

Komórki rakowe rozwijają się bardzo szybko, i niestety są odporne na działania obronne naszego organizmu.  Rozwijają się na skutek nieprawidłowości w naszym DNA.

Komórki rakowe – jak powstają?

Organizm człowieka jest niezwykle skomplikowany. Aby funkcjonował on w pełni, wiemy że musi dotrzymać pewnych norm, które pozwolą nam normalnie funkcjonować i cieszyć się zdrowiem. Problem pojawia się wtedy, gdy w organizmie ilość komórek zacznie się różnić od przyjętej normy.  Powstawanie i umieranie komórek, jest naturalnym procesem, tak samo jak odnawianie naszych tkanek i wspomnianych komórek.

Proces powstawania komórek, wiąże się z ryzykiem pojawienia się błędu. Zwykle w takiej sytuacji nasz organizm, wychwytuje takie komórki, a następnie je uśmierca. Chora komórka w następnej kolejności zostaje zastąpiona zdrową. Jeżeli tak się nie stanie, wtedy mamy do czynienia z powstaniem komórki rakowej, zwanej również nowotworową.

Komórki nowotworowe – charakterystyka

Komórki nowotworowe, powstają w wyniku mutacji, i znacznie różnią się od komórek zdrowych. Badania jednoznacznie pokazują, że ich charakterystyczny nieregularny kształt, zdecydowanie odróżnia je od komórek zdrowych. Ich ‘’ożywiony’’ charakter, może być przyczyną tak szybkiego namnażania. Nadmierna ilość namnożonych komórek rakowych, powoduje obciążenie organizmu, a to wiąże się z brakiem możliwości zniwelowania powstałych nieprawidłowych komórek. Brak eliminacji takich komórek, niestety prowadzi do ich namnożenia, co ostatecznie prowadzi do pojawienia się guza. Warto wspomnieć, iż tak powstałe nieprawidłowe komórki nowotworowe, rozmnażają się w bardzo szybkim tempie. Są również oporne na jakiekolwiek próby zniszczenia ich przez nasz organizm. Niestety podczas rozmnażania komórek rakowych, nasz układ odpornościowy jest bezradny. W takiej sytuacji, dochodzi do przerzutów, co spowodowane jest naciekiem komórek na inne narządy.

Co wpływa na powstanie komórek rakowych?

W powstaniu nieprawidłowych komórek, mogą towarzyszyć dodatkowe czynniki, zwane kancerogennymi. Kancerogeny mogą mieć wpływ na powstające zmiany w naszym materiale genetycznym komórek (DNA). Dotyczy to także substancji chemicznych, biologicznych jak i fizycznych. Do kancerogenów zaliczamy:

• Chemikalia
• Częsta ekspozycja na promieniowanie
• Błędy w replikacji DNA
• Niektóre wirusy
• Zaburzenia hormonalne

Nowotwór jest uznawany za chorobę naszego materiału genetycznego. Jego powstanie jest związane z  ekspozycją na karcynogeny, oraz tendencję genetyczną do rozwoju raka. Komórka która nabyła cechy nowotworowe, powoduje uszkodzenie w DNA, a także uszkodzenia w genach:

• Supresowych – hamujących transformację
• Onkogenach – promujących transformację
• A także genach odpowiedzialnych za naprawę DNA

Komórki rakowe – etapy powstawania

W przypadku komórek rakowych, można wyróżnić 3 etapy kancerogenezy – inicjację, promocję, progresję.

• Inicjacja – początkowy etap, w którym pojawia się mutacja DNA. Tak powstała nieprawidłowa komórka, nabiera nowych cech, zmienia się także jej funkcjonowanie.
• Promocja – dochodzi do aktywacji, i rozrostu zmiany. Powstaje widoczne rozwinięcie sieci naczyń nowotworowych. W tej fazie zmiana jest już całkowicie wykrywalna.
• Progresja – ostatni etap, w którym łagodna zmiana, niestety zmienia się w zmianę złośliwą. Zwiększa się również ryzyko przerzutów.

Jakie są typy komórek nowotworowych?

Komórki rakowe mogą powstać z różnych tkanek, dlatego można je podzielić na różne typy:

• Mięsak
• Chłoniak
• Szpiczak
• Białaczka
• Rak

Komórka nowotworowa i jej cechy

Jak już wiemy,  komórki nowotworowe różnią się od komórek zdrowych swoim kształtem. Cechują się również dodatkową nieśmiertelnością, niekontrolowanym wzrostem, zdolnością do naciekania, a także doskonale radzą sobie z ucieczka przed układem odpornościowym. Pod mikroskopem, możemy również zauważyć że ich jądra są nieregularne i duże. Widoczne są również wgniecenia, fałdy czy rowki.

Jak określa się stopień złośliwości nowotworu?

Stopień złośliwości nowotworu, często bywa mylony ze stopniem zaawansowania choroby. Są to dwa różne pojęcia, i nie należy ich łączyć.  Stopień złośliwości histologicznej nowotworu – cechuje raka poprzez wygląd komórek i tkanek pod mikroskopem. Opiera się to o ich podobny wygląd do zdrowych, niezmienionych nowotworowo struktur. Jest to wskaźnik, który pomaga określić, jak szybko nowotwór może się rozwinąć i rozsiać na inne tkanki.

Stopień złośliwości histologicznej różni się w zależności od typu nowotworu. Nowotworom przypisuje się  stopień złośliwości: 1, 2 ,3 lub 4.

• GX – nie można ocenić stopnia zróżnicowania
• G1 – wysokozróżnicowany (niski stopień złośliwości)
• G2 – średniozróżnicowany (pośredni stopień złośliwości)
• G3 – niskozróżnicowany (wysoki stopień złośliwości)
• G4 – niezróżnicowany (wysoki stopień złośliwości).

Nowotwory grupuje się także na podstawie ich stopnia zaawansowania.  Pomaga to dobrać metodę leczenia pacjenta. Zaawansowana klasyfikacja nowotworów nosi nazwę TNM. Skrót pochodzi od łacińskich słów:

• Tumor (guz) – T oznacza zaawansowanego guza pierwotnego
• Nodules (węzeł) – N – oznacza obecność lub brak przerzutów do węzłów chłonnych.
• Metastases (przerzuty) – M oznacza obecność lub nieobecność przerzutów odległych.

Stopień zaawansowania choroby wygląda następująco:

• I stopnia – nowotwory w bardzo wczesnej fazie rozwoju z bardzo dobrym rokowaniem
• II stopnia – nowotwory w początkowej fazie rozwoju
• III stopnia – nowotwory zaawansowane
• IV stopnia – nowotwory bardzo zaawansowane, o bardzo złym rokowaniu

Profilaktyka raka – na czym polega?

Podstawowym obowiązkiem jest zadbanie o wykonywanie rutynowych badań. Oprócz tego, nie należy lekceważyć „znaków” jakie być może wysyła nasz organizm. Jeżeli od dłuższego czasu czujemy się gorzej, miewamy jakieś bóle, ukłucia, dolegliwości, należy się skonsultować z lekarzem. W przypadku raka, czas ma znaczenie, im prędzej zostanie rozpoznany, tym większa szansa na powodzenie w leczeniu. Dodatkowo możemy także zadbać o swoje zdrowie, stosując się do poniższych zaleceń:

• Zrezygnuj z palenia tytoniu
• Alkohol spożywaj okazjonalnie
• Zadbaj o prawidłową zbilansowaną dietę
• Zadbaj o ochronę skóry stosując filtry UV
• Badaj się w domu – badanie piersi, jąder
• Korzystaj z darmowych badań typu mammografia, cytologia
• Kontroluj wygląd swoich znamion